#7 - Ranh giới

Tôi từng tự nhủ mình sẽ làm mọi việc khác đi. Tôi sẽ không theo nhịp điệu "làm việc trước làm sau" như hồi nhỏ. Rồi tôi nhận ra mình đang nhìn điện thoại trong khi các con đang nói chuyện với tôi. Chúng chờ tôi trở lại với khoảnh khắc ấy. Khoảnh khắc ấy còn ý nghĩa hơn bất kỳ bài hát nào của Harry Chapin.

Một số người trong chúng ta lớn lên với niềm tin rằng việc hữu ích khiến chúng ta trở nên vô giá. Chúng ta dấn thân, chúng ta gánh vác, chúng ta ở lại muộn. Cách này hiệu quả trong một thời gian. Mọi người tin tưởng chúng ta. Rồi một ngày, chúng ta nhìn lên và nhận ra mình đã trở thành một người không bao giờ dừng lại. Chúng ta bước qua ranh giới của chính mình mà không hề hay biết. Ranh giới mờ nhạt, và chúng ta gọi đó là lòng tự hào, nghĩa vụ, hay chỉ đơn giản là theo kịp.

Công việc có sức hút riêng của nó. Một tin nhắn làm sáng điện thoại và sự chú ý của chúng ta đổ dồn về phía nó trước cả khi kịp nghĩ đến. Ta tự nhủ rằng chỉ một giây thôi, nhưng phút giây ấy lại dài lê thê. Người ngồi đối diện chờ đợi, và sự chờ đợi ấy cũng có sức nặng riêng. Bố tôi mang công việc về nhà trong chiếc cặp. Tôi mang công việc về nhà trong một chiếc cặp kính hình chữ nhật không bao giờ ngủ. Một chiếc điện thoại "thông minh".

Sức hút đó cũng thể hiện ở những khía cạnh khác. Chúng ta tự nhiên muốn trở thành người đáng tin cậy. Một đôi tay vững chãi. Chúng ta nói "có" vì chúng ta có thể, và đôi khi vì chúng ta lo lắng lời từ chối sẽ nói gì về mình. Nỗi sợ ẩn chứa bên trong thói quen đó. Nỗi sợ trở thành người làm rơi bóng. Nỗi sợ bị AI thay thế. Nỗi sợ rằng nếu bạn chậm lại dù chỉ một khoảnh khắc, mọi thứ sẽ tiếp tục mà không có chúng ta.

Nhưng ranh giới không phải là tường. Chúng là không gian thở. Các con tôi không cần tôi nghỉ việc. Chúng cần tôi đặt điện thoại xuống đủ lâu để cho thấy tôi thực sự đang ở trong phòng. Nghe có vẻ đơn giản. Nhưng không phải vậy. Sự giằng xé giữa việc chu cấp và hiện diện có thể khiến chúng ta đảo lộn hoàn toàn nếu chúng ta để nó xảy ra. Chúng ta nghĩ mình đang làm điều đó vì họ, nhưng những người chúng ta yêu thương lại muốn một phiên bản luôn ngẩng cao đầu, chứ không phải một nửa của chúng ta đang ở nơi khác.

Nền kinh tế cũng chẳng giúp ích gì. Chi phí tăng cao, công việc bấp bênh, và áp lực chứng minh giá trị bản thân cứ thế ngấm vào xương tủy. Chúng ta bắt đầu tin rằng nơi an toàn duy nhất là vượt qua nỗi nghi ngờ. Rằng nếu chúng ta vẫn hiện diện, vẫn hữu ích, và nói "có" đủ nhanh, chúng ta sẽ giữ được vị trí của mình. Tôi đã trải qua câu chuyện đó. Nhiều người cũng vậy. Nhưng đó là một câu chuyện đang gặm nhấm chính cuộc sống mà chúng ta nghĩ mình đang đảm bảo.

Sự thật còn nằm im lặng hơn. Chúng ta có thể quan tâm đến công việc mà vẫn giữ được những phần con người cần được chăm sóc. Một ranh giới không hề ích kỷ. Đó là cách thể hiện với những người trong cuộc sống của chúng ta rằng họ đủ quan trọng để chúng ta dành trọn sự chú ý cho họ, chứ không phải chỉ là những khoảng trống giữa các thông báo.

Và không chỉ gia đình. Bạn bè nhận thấy khi chúng ta chỉ có mặt một nửa. Đồng nghiệp nhận thấy khi chúng ta quá căng thẳng. Chính cơ thể chúng ta nhận thấy trước tiên. Căng thẳng có cách gõ cửa trước cả khi chúng ta nhận ra. Đôi khi, một khoảng dừng nhỏ nhất (đóng máy tính xách tay, để chuông điện thoại reo, nói hết câu trước khi kiểm tra chuông) cũng có thể làm thay đổi cả căn phòng.

Chúng ta không cần phải xây dựng lại cuộc sống để nó trở nên đáng sống. Hãy bắt đầu từ những điều nhỏ nhặt. Bảo vệ một giờ. Bảo vệ bữa tối gia đình. Bảo vệ khoảnh khắc ai đó trò chuyện với chúng ta và tin tưởng rằng chúng ta luôn ở đó để lắng nghe. Sự hiện diện được xây dựng từ những hành động nhỏ. Từng ranh giới một. Ngày qua ngày. Và những người quan tâm đến chúng ta sẽ cảm nhận được sự khác biệt trước chúng ta rất lâu.

Và khi điện thoại lại sáng lên, và nó luôn như vậy, chúng ta luôn được lựa chọn nơi để tập trung sự chú ý. Chính sự lựa chọn đó, hơn bất kỳ khối lượng công việc, chức danh hay danh tiếng nào, mới là thứ duy trì sự ổn định của cuộc sống.

Nếu điều này gợi lên điều gì đó quen thuộc, bạn không phải là người duy nhất. Tại Úc, bạn có thể liên hệ với Lifeline 24/7 theo số 13 11 14.